Bu yıl Bursa Orhangazi Üniversitesi MBA dersleri kapsamında Optimist Yayımları’ndan çıkmış 4 kitap inceledik. İlk incelediğimiz kitap THY sponsorluğunda yayımlanan Jonah Berger’in Contagious (Bulaşıcı ya da Salgın) idi. Bazı fikirler ve bazı ürünler hızla popüler olup yaygınlaşırken bazı fikirler diğerlerinin arasında kaybolup gidiyor. Kitap hangi ürün, kavram ve fikirlerin popülerleştiğini değerlendiriyor. Berger’e göre 6 ilke var. Sosyal Nakit, Tetikleyiciler, Duygu, Toplumsal Delil, Pratik Değer ve Hikaye İlkeleri. Fikir veya ürünün anlatmaya değer havalı bir şey olması, dilden dile ağızdan ağıza hikayenin yayılmasına imkan veriyor.
Günlük yaşamda kullandığımız veya gördüğümüz ürünlerle birlikte anılması, ürün ya da hizmetin hatırlanmasını tetikliyor. Güçlü bir duygusal etkiye yol açması, insanlar için ürünü kalben önemli hale getiriyor. Ürün ya da hizmeti kullananların açık bir şekilde görünmesi, güvene ve ürünün takipçilerinin oluşmasına yol açıyor. Ürün ve hizmetlerin ya da fikirlerin insan yaşamına pratik bir değer sunması, ürünün değerli olmasını sağlıyor. Bütün bunlar, ürün ya da hizmete bir hikaye sağlıyor. Yaratıcı ürün ve hizmetlerin, pazarlamasının da yaratıcı olması gerekiyor.
İdeo firmasının kurucuları Tom ve David Kelley’nin Yaratıcı Özgüven isimli kitabı herkesin yaratıcı olabileceğini iddia ediyor. Yazarlara göre, insanların yaratıcı bir özgüvene sahip olmamaları yaratıcı olmalarını engelliyor. Yaratıcılığın bir olaya farklı bakmayı, olayı ters yüz etmeyi içerdiğini belirtiyorlar. MR cihazına girmekten kaçınan çocuklar için, MR odasını bir uzay gemisine benzeten bir doktor, uzay gemisini yörüngeden çıkarmamak için çocukların sabit kalmasını istemiş. Bu senaryoya bayılan çocuklar da ertesi gün de MR çektirmek istemişler. Kelley kardeşler, yaratıcı fikirlerin desteklenmesi ve roketlenmesi gerektiğini belirtiyor. Fikirlere sıçrama sağlamak için özel ayakkabılar, tramplenler ve daha ötesi özel sıçrama ortamları tasarlanmalı. Benim de kullandığım Pebble isimli akıllı saatleri hayal eden tasarımcılar kickstarter.com sitesinde projelerine kişi başı 100 dolar destek arıyorlar. Sonunda bu şekilde 20 milyon dolar toplanıyor ve bu projelerine büyük bir mali destekle başlayabiliyorlar. Kelley kardeşler, inovasyon için paradan daha önemli olanın kalbi bir tutku olduğu belirtiyor. Bir şeyi çılgınca bir istemeli ve gözümüz başka bir şeyi görmemeli.
Chris Anderson, Geleceği Üretenler isimli kitabında girişimciliğin ve inovasyon süreçlerinin tamamen değiştiğini belirtiyor. Geçmişteki mucitler, icatlarını üretebilmek ve pazarla buluşturabilmek için yatırımcılara, fabrikalara, pazarlamacılara ve dağıtımcılara ihtiyaç duyardı. Bugünse bugünlerin çok azı, bir girişimci için yeterli. Girişimci, bir fikri olgunlaştırmak için internetteki gruplardan destek alıyor. Fikri fonlamak için kickstarter gibi platformlardan destek alıyor. Fikri internet üstünden bulduğu uzmanlardan teknik çizimlere dönüştürebiliyor. Üç boyutlu prototip hizmeti veren 3 boyutlu yazıcı şirketlerinden ilk numunelerini üretebiliyor. Fason üretim yapan şirketlerde ister 100 adet ister 100 bin adet üretebiliyor. Bütün bunları girişimci tek başına bir orkestra şefi gibi yapabiliyor; üstelik çok düşük maliyetle. Chris Anderson’ın kitabında bütün bu konularda destek veren şirket ve internet sitelerinin adresleri de bulunuyor.
Yeni Dijital Çağ isimli kitapta Google’ın başkanı Eric Schmidt Google Yöneticisi Jared Cohen, dijital çağın getirdiklerini ve götürdüklerini tartışıyorlar. Dijital çağ bir taraftan hayatımızı kolaylaştırıyor, bir taraftan da bir sürü yeni sorun getiriyor. Bu kitabı tartıştığımız derste New York Cafe’nin işletmecisi Erdal Kaya, Periscope isimli uygulamayla dersi, orada olamayanların izlemesi için canlı olarak yayımladı. New York Cafe’deki tüm siparişlerimizi whats app uygulamasıyla verdik. Böylece kitaptaki kavramları, sunum yaptıkları arkadaşları Elif Ünlü, İslam Topal ve Mustafa Eyüpoğlu ile bize yaşattılar. Dijital çağın olumsuzluklarını ise burada anmayacağım, kitabı okuyanlar öğrenecekler :-))
