Nerede ve nasıl yaşıyoruz? Nasıl düşünüyoruz? Yaptığımıza ve yaşadıklarımıza ilişkin farkındalığımız ne kadar? Kendini tekrarlayan dev bir akıntının içinde kaybolmuş olabilir miyiz? Bu akıntı temiz ve aktıkça temizlenen bir akıntı mı? Yoksa her yönden kanalizasyonun karıştığı bulanık bir nehir mi?
Her gün büyük bir telaş içinde insanlar varsa işleri, işlerine gidip geliyorlar; her gün aynı yollardan geçiyor; her hafta sonları varsa kredi limitleri aynı alışveriş merkezlerini dolduruyorlar. Son 15 yılda hiçbir şarkısının ismini hatırlayamadıkları İbrahim Tatlıses ve Hülya Avşar’ın programlarını izliyorlar. Evlerde aynı tartışmalar sürüyor; televizyonlarda kayınvalidelerin gelinlerinden kurtulmak için oğullarının koynuna yabancı kadınları soktukları, başkahramanların boğaz kestiği dizileri seyrediyorlar. Öğrenciler, tedavi edip insanlara yardım ettiği için değil, çok para kazandığı için doktor olmak istiyor. Eyvah eyvah isimli filme gittim; bir ölçüde yardımlaşmanın da olduğu bir öykü olsa da oğlumla gittiğime pişman oldum. Küfürle başladı, küfürle gitti. Meyhanede ilerledi, meyhanede bitti. Kafasında tertemiz beyaz bir sayfa bulunan 9 yaşındaki oğlumun kafasında, küfretmek ve kafayı çekmek normalleşti.
Büyük cisimler, küçük cisimleri çekerler. Dünya büyük olduğu için ayı çekiyor. Güneş büyük olduğu için tüm gezegenleri çekiyor. Yukarıda tasvir edilen küme çok büyük olduğu için sıra dışı olmayı tercih edenleri kendine çekiyor. Haber bültenleri, diziler, magazin programları, medyanın kendisi ve toplum bize ne düşünmemiz gerektiğini, nasıl davranmamız gerektiğini öğretiyor. Bizzat anne-babaların kendisi, öğretmenlerin kendisi, kanalizasyonun karıştığı koca akıntının içinde olduğu için çocuklara rehberlik edemiyor. Kitap okumayan anne-babalar çocuklarının çok ders çalışmasını bekliyor; günde üç saat televizyon izleyen anne-babalar, çocuklarının zamanını verimli kullanmasını bekliyor. Çocuklarını ezen anne-babalar, aynı çocukların müdür, başkan ya da lider olmasını bekliyor. Çocuklar da, gençler de istenilen gibi değil, gördükleri örnekler gibi oluyor ve kanalizasyonun karıştığı o berbat suya kendilerini kaptırıp gidiyorlar.
Bu anlamda geriye akıntının dışında iki seçenek kalıyor. Birinci seçenek, bu akıntıya muhalif olmak ve akıntıdan ayrılmak. Ama bunu seçenlerin birçoğu ne yapacağını bilmiyor. Kafaları karışık, depresif bir şekilde her gün ölüme yaklaşıyorlar. Bir de üçüncü yol var; o dev akıntının içindekinden tamamen farklı bir değer setiyle, ahlakla, öğrenme, yardım etme aşkıyla, merakla daha iyi bir dünya için hizmet etmeyi seçmek. Herkesin tükettiklerini tüketmeye bırakıp, yaptıklarını sorgulayarak, düşündükleri , yeni davranışlar ve yeni seçimler geliştirdikleri bir yol bu. Küçücük bir tohum oldukları ve bu evrende silinip gidebilecekleri halde, büyük akıntındakiler onlarla alay etse de, sabır ve kararlılıkla öldükten sonra, hem dünyada hem öte alemde yarına çıktıkları, gerektiğinde meyve, gerektiğinde gölge veren dev bir ağaç olmak. Akıntıya kapılmayan güçlü ve bilge bir ağaç. İşte üçüncü yol bu.
